Foto van Marten Visser

Marten Visser

FISCALIST, AUTEUR &

BEDRIJFSADVISEUR

Pijnpunten Tegenbewijsregeling Box 3

In december 2021 heeft de Hoge Raad een einde gemaakt aan het gebruik van forfaitaire regelingen voor het vaststellen van box 3-inkomen in de Wet Inkomstenbelasting 2001. Volgens de Hoge Raad kloppen deze forfaitaire regelingen niet en moet worden uitgegaan van het werkelijk rendement. In juni 2024 (en ook daarna) heeft de Hoge Raad duidelijke rekenregels gegeven voor het vaststellen van het werkelijk rendement Naar aanleiding van deze uitspraken biedt de Belastingdienst belastingplichtigen de mogelijkheid om aan te tonen dat hun werkelijke rendement lager was dan het forfaitaire rendement, zolang de aanslagen nog niet definitief vaststaan. . Dit kan met het formulier “Opgaaf Werkelijk Rendement”, dat vanaf juli 2025 beschikbaar wordt gesteld. De details van deze procedure zijn vastgelegd in het wetsvoorstel ‘Tegenbewijsregeling box 3’, dat binnenkort door de Tweede Kamer wordt behandeld.
Het Register Belastingadviseurs (Rb) heeft in een notitie van 15 april 2025 aangegeven dat er volgens hen verschillende knelpunten zijn in dit wetsvoorstel.

Wat gaat er gebeuren?

Voor de belastingjaren 2021 en daarna worden de definitieve aanslagen opgelegd zonder dat daarbij rekening wordt gehouden met het werkelijk behaalde rendement. Dit komt doordat het nieuwe box 3-stelsel, waarin het werkelijke rendement wordt belast, pas per 2028 in werking treedt en nu nog niet wettelijk is geregeld. Bovendien dreigen de termijnen voor sommige jaren te verlopen voor het opleggen van definitieve aanslagen. Nadat de definitieve aanslag is opgelegd, kunnen belastingplichtigen bezwaar maken en via het formulier “Opgaaf Werkelijk Rendement” aantonen dat hun werkelijke rendement lager was dan het forfaitaire rendement. Dit formulier wordt naar verwachting in de zomer van 2025 beschikbaar gesteld.

Hoe zit het met de jaren daarvoor?

Het kerstarrest van de Hoge Raad uit 2021 had betrekking op het jaar 2017. Voor de jaren daarna was het werkelijk rendement van toepassing. In het wetsvoorstel tegenbewijsregeling box 3 wordt geen rekening gehouden met de jaren 2017 tot en met 2020. Voor deze jaren lopen nog een procedures, zoals massaal bezwaar, waarvan de uitkomst mogelijk invloed heeft op het herstel van de box 3-heffing.

Wat moet ik nu al doen als ik inkomen uit box 3 heb?

Belastingplichtigen moeten zelf nagaan of het werkelijk behaalde rendement lager is dan het forfaitaire rendement dat volgens de huidige regels wordt gehanteerd. Dit betekent per jaar berekenen wat de daadwerkelijke renteopbrengsten, huurinkomsten, opbrengsten uit effecten, waardeontwikkelingen (verschil tussen 1 januari en 31 december) zijn geweest en welke rente er is betaald over eventuele leningen.
Voor veel mensen kan dit een ingewikkelde en tijdrovende klus zijn, vooral als ze hier niet mee bekend zijn. Daarom kan het nodig zijn een specialist, zoals een belastingadviseur, in te schakelen. Dit brengt wel extra kosten met zich mee en het is mogelijk dat een specialist niet direct beschikbaar is.

Een aantal pijnpunten volgens het Rb

Het Register Belastingadviseurs wijst op verschillende knelpunten in het wetsvoorstel tegenbewijsregeling box 3. Enkele belangrijke aandachtspunten zijn:

– Er blijven onduidelijkheden bestaan, ondanks de rekenregels van de Hoge Raad, bijvoorbeeld over de exacte berekening van het werkelijk rendement.
– Het is niet altijd helder wat precies onder ‘aangegane schulden’ valt en welke rente daarover aftrekbaar is. De behandeling van waardeveranderingen van vorderingen en schulden bij rentewijzigingen
roept vragen op.
– Boeterente is in box 3 niet aftrekbaar; het is niet duidelijk wat hieronder precies wordt verstaan en hoe dit moet worden toegepast. Er is onduidelijkheid over de fiscale behandeling van
meegekochte rente op obligaties.
– De fiscale behandeling van een nieuwgebouwd pand in box 3 is niet goed uitgewerkt.
– Het wetsvoorstel geeft geen duidelijkheid over het eigen gebruik van onroerende zaken in box 3. Deze punten laten zien dat er nog veel praktische en juridische vragen zijn die nadere uitwerking
behoeven.

Het grootste pijnpunt volgens het Rb: het niet meenemen van aftrekbare kosten

Volgens het Register Belastingadviseurs (RB) is het grootste knelpunt dat bij de berekening van het werkelijke rendement in box 3 geen rekening mag worden gehouden met aftrekbare kosten die samenhangen met de inkomsten uit vermogen. In juni 2024 heeft de Hoge Raad bepaald dat alleen rente op schulden aftrekbaar is; overige kosten zijn uitgesloten van aftrek bij het bepalen van het werkelijk rendement. Dit is opvallend, omdat de wetgever bij de behandeling van het Belastingplan 2016 expliciet aangaf dat kosten van onroerende zaken aftrekbaar zouden moeten zijn, omdat deze kosten tegenover de inkomsten uit die bezittingen staan.
Destijds werd gekozen voor een systeem waarbij werd aangenomen dat huizenprijsstijgingen indicatief zijn voor de waardeontwikkeling van onroerende zaken in box 3, inclusief de netto-inkomsten uit deze beleggingen. De gedachte was dat huuropbrengsten en kosten per saldo tegen elkaar wegvallen, wat door de wetgever werd bevestigd in antwoorden aan de Tweede Kamer. In het wetsvoorstel Tegenbewijsregeling box 3 volgt de wetgever nu het (wellicht onjuiste) standpunt van de Hoge Raad en staat kostenaftrek niet toe. Het RB verwacht dat veel vastgoedbeleggers het hier niet mee eens zullen zijn en juridische procedures zullen starten tot aan de Hoge Raad en mogelijk het Europese Hof van Justitie. Dit kan opnieuw leiden tot een grote hoeveelheid bezwaarschriften.

De informatie in de artikelen heeft een signalerend karakter, is niet bedoeld als advies en de ontvanger/gebruiker kan hieraan geen rechten ontlenen. Tekst: Ondanks de zorgvuldige samenstelling van de inhoud van deze artikelen kan Nettax BV geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, direct dan wel indirect, ten gevolge van eventuele fouten, vergissingen of onvolledigheden van de aangeboden informatie. De artikelen kunnen verwijzen naar andere websites en andere bronnen.

Deel dit artikel